Over neven, nichten, ooms en tantes – en Van der Valk

Gisteren was er een “neven- en nichtendiner” met ook twee ooms en tantes. Ik meldde aan een van de nichten desgevraagd dat ik niet direct inspiratie had voor een blog. Ik werk immers op basis van plotselinge impulsen en die waren er niet. Neen, ook wilde ik niet bloggen over het op zich niet onaardige Van der Valk eten. Ook was ik wat moe. 
 
In een fractie van een seconde maakte ik echter snel de verbinding. We zijn een gemiddelde familie, bedacht ik me opeens. Een van der Valkfamilie, een AVRO familie. En dan bedoel ik het in positieve zin.
 
 
Jarenlang ben je alleen een neefje, later neef en later wordt je ongemerkt oom. Mijn dochter Rozanne van vijf liep onwillekeurig ook aan tegen dit tijdsverloop toen ik haar gisteren meldde dat ik een “neven en nichtendiner” had. “Oh, maar dan wil ik mee, leuk, neven en nichten!”  Ik moest haar verwachtingspatroon doorprikken en zei dat het pas rond haar slaaptijd zou beginnen en dat de neven en nichten rond de 50 jaar oud waren, soms iets jonger en soms iets ouder. Net zo oud als papa en tante J. Haar aandacht was weer weg.
 
 
Neven en nichtentijd
 
Mijn hoogtepunt qua neven en nichten en ooms en tantes lag in de jaren 1965 tot 1978, de periode vanaf 7 jaar (bewust de gesprekken kunnen volgen)  tot ongeveer 20 (militaire dienst en het huis uit). Er waren de Sinterklaas-vieringen, waar alle ongeveer 13 neven en nichten bij Tante T.  overladen werden met kadootjes. Soms was het nog drukker wanneer de drie families uit Zuid Afrika over waren.
 
 

Ooms en tantes en neven en nichten kwamen vooral op zaterdagmiddag bij elkaar en soms ook op zondagmorgen na de kerk.
  
In de de vakanties struinden we met kleine groepjes door de Dorpsstraat (belletje trekken), de TammeKastanjebossen, de steenovens en uiterwaarden van Renkum. In dat fabrieksdorp (Van Gelder papier/Parenco) woonden  de meeste ooms en tantes. 
 
Er waren in de zomer de vakantieverhalen met soms diaavonden. Uitgebreide verslagen hoorden we van noodweer onderweg bij Epinal, met "hagelstenen als eieren zo groot". Ik kan ze nog dromen, die verhalen. Er ontstond bij mij af en toe zelf wat jaloezie wanneer de anderen op vakantie gingen naar de Ossiachersee, het Gardameer en het meer van Annecy. Het waren kampeerders, die anderen. Ik niet en nog steeds niet. In eerste instantie moesten we het met een weekje Scheveningen doen. Toen we omstreeks 1971 naar de Joegoslavische kust gingen was ik heel tevreden, zo exotisch hadden de andere neven en nichten het nog niet meegemaakt.
 
De vele verjaardagen waren met de tantes in de achterkamer en met de ooms in de voorkamer.  Bowl en jonge jenever werd er geschonken. Ik was toen ook altijd onder de indruk van de verhalen van sommige ooms. Dat heeft lang geduurd. Tot dat je op enig moment in de gaten krijgt dat veel van de verhalen met veel aplomb worden naverteld vanuit de Telegraaf.  
 
 
Een gat van 20 jaar
 
In de periode 1980 en 2000 was er wat mij betreft een gat. De neven en nichten gingen trouwen en de meesten kregen kinderen. De aandacht ging uit naar de eigen kinderen en de ouders. Voor mij, toen zonder kinderen, was het een periode van veel hardlopen, korfbal, politiek, voetbalwedstrijden bezoeken en vakanties.
 
In 2005 heb ik bij de 75 jarige verjaardag van mijn moeder en de geboorte van mijn dochter Rozanne (ook rond die tijd) mijn excuses gemaakt aan neven en nichten voor het ontbreken van tekenen van aandacht en attentie bij de geboorte van hun kinderen, terwijl ik hun aandacht nu wel vanzelfsprekend vond. De laatste jaren zie ik de neven en nichten weer wat vaker, vaak bij begrafenissen, maar een enkele keer ook bij een diner zoals gisteren met als aanleiding de korte vakantie van nichtje H. uit Zuid Afrika.
 
 
De overgang
 
Gisteren bedacht ik me dat de ooms en tantes 35 tot 40 jaar geleden in onze gezellige "neven- en nichtentijd", rond de 40 tot 50 jaar waren. Nu is een groot deel van de elf ooms en tantes overleden. Vorig jaar is tante T. begraven en aanstaande zaterdag tante L. De neven en nichten hebben nu de leeftijd van de ooms en tantes toen. Dat zet onze vergankelijkheid extra in de schijnwerper. Ook uiterlijkheden en innerlijkheden blijken door genen bepaald enmeer op elkaar te gaan lijken.
 
Gezichtstrekken en (on)deugden blijken nu meer zichtbaar en direct te herleiden tot de familie, ooms en tantes, terwijl dat een lange reeks van jaren onzichtbaar leek, alsof de neven en nichten moderne jonge mensen waren en de ooms en tantes wat oubollig met Terlenka broeken en krulletjeshaar.
 
 
Van der Valk
 
Degelijk, gemiddeld, en zonder al te grote uitschieters naar boven of naar beneden. Bij onze familie zul je maar een enkele keer de VPRO gids of de Veronicagids aantreffen. Niemand die ook maar iets wegheeft van een Tokkie, maar er zijn ook geen hypersensitieve violistes, vreemde kunstenaars of corrumperende politici.
 
Waar de ooms en tantes huisvrouw, onderwijzeres, hoofdboekhouder, gewassenveredelaar, rijksambtenaar, naaister of voorraadplanner waren, zijn de neven en nichten nu fysiotherapeut, verloskundige, onderwijzeres, accountant, ergotherapeute, ZZP er, zakenman of stafambtenaar.  Van de neven en nichten hoor ik nu dat hun kinderen veelal een HBO of academische studie volgen.
 
Een langzame opwaartse trend die de maatschappelijke ontwikkeling naadloos volgt. De link met van der Valk is daarmee ook gelegd. Ook daar zie je een langzaam opwaarts meegroeien. Die opwaartse groei is daar echter ook zonder uitschieters, grove missers en zonder fratsen en frivoliteiten, zoals er in onze familie geen superhedonisten, godsdienstfanatici of criminelen zijn.
 
 
Bij een diner als gisteren komen dit soort gedachten uiteindelijk als vanzelf omhoog. En ik moet zeggen dat ik me eigenlijk best happy voel bij dit gerieflijk prettige middenmilieu.